Để phát huy đầy đủ vai trò của các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng, trong quá trình nghiên cứu xác định nó cần bảo đảm những nguyên tắc sau đây:

1. Nguyên tắc tập trung chỉ đạo và phân cấp trong quản lý

- Nguyên tắc tập trung chỉ đạo trong việc xác định và quản lý giá xây dựng chủ yếu thể hiện ở các khía cạnh:

+ Thống nhất chính sách.

+ Thống nhất quy hoạch

+ Thống nhất tư tưởng.

+ Phân cấp quản lý trên cơ sở quyền hạn xác định các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng đã được quy định.

- Dựa vào chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức mà việc phân cấp quản lý các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng được phân giao cho Bộ, cho địa phương, cho các cấp và chia theo tầng nấc. Việc phân cấp quản lý còn phải xuất phát từ mục đích, vai trò của từng loại tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng quyết định.

- Tập trung chỉ đạo và phân cấp trong quản lý phải được hình thành cùng nhau và bổ trợ cho nhau.

2. Nguyên tắc thống nhất

Nói đến nguyên tắc thống nhất, có nghĩa là yêu cầu đặt ra khi thực hiện tổng hợp từ hai hình thức biểu hiện của cùng một sự việc thành một loại hoặc định giới hạn cho chúng trong một phạm vi nhất định để loại bỏ sự rườm rà và phức tạp không cần thiết. Trong việc xác định và quản lý giá xây dựng, cần thống nhất về khái niệm, thống nhất về danh từ, thuật ngữ, thống nhất về dấu hiệu và ký hiệu thay thế, thống nhất về mã số, thống nhất về đơn vị đo lường… đặt cơ sở khoa học cho việc xác định các tư liệu.

3. Nguyên tắc hệ thống

Sử dụng nguyên tắc hệ thống là một trong những yêu cầu đặt ra bảo đảm tính lôgic của các nội dung, của chỉ tiêu của nhân tố cơ bản của một sản phẩm tư liệu cùng loại là việc làm hết sức quan trọng, qua đó có thể nâng cao một cách đáng kể mức độ rõ ràng, thích hợp và tiện dụng của các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng.

4. Nguyên tắc thông dụng và đơn giản khi áp dụng

Yêu cầu đặt ra đối với các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng là sao cho giữa chúng phải có tính chuyển đổi được đơn vị tính và chuyển đổi được công năng sử dụng qua lại, nhằm giảm bớt sử dụng lao động để tính toán và nâng cao hiệu quả sử dụng. Thường người ta lấy tính chuyển đổi làm tiền đề, chẳng hạn như muốn các loại định mức đều có thể thích ứng với đặc điểm cụ thể ở mỗi loại công trình hay hạng mục công trình khi xây dựng định mức phải dựa vào đặc điểm, tính chất chung của chúng để đưa ra các định mức có thể  dùng chung..

Khi các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng đã bảo đảm nguyên tắc thông dụng, thì yêu cầu đặt ra là nó phải thể hiện tính đơn giản, thuận tiện trong quá trình áp dụng, điều đó có nghĩa là chúng phải “ngắn”, “gọn”, “dễ hiểu”, “dễ nhận biết”, với số lượng các tư liệu ít nhất nhưng đủ để thoả mãn yêu cầu sử dụng, tính toán một cách nhanh chóng giá xây dựng.

Có thể nói, các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng có vai trò hết sức to lớn đối với công tác quản lý kinh tế trong xây dựng. Quá trình xây dựng các tư liệu này là một quá trình đi từ “đặc thù đến phổ biến”, từ “tinh đến thô”, tổng hợp mở rộng dần theo từng bước. Để đảm bảo đựoc tính khoa học và độ chính xác của các tư liệu làm căn cứ lập và quản giá xây dựng, cần phải có nền tảng là định mức thi công hay còn gọi là định mức sản xuất được tổng kết, xác lập từ quá trình thi công. Khi tiến hành xây dựng các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng mà không theo trình tự như đã nói ở trên, tức là nhận thức ngược với quy luật khách quan, các tư liệu lập ra tất nhiên sẽ thiếu căn cứ  khách quan đáng có và có thể ví như “xây nhà không có móng”.

Việc áp dụng các tư liệu làm căn cứ xác định và quản lý giá xây dựng với trình tự xác lập ra nó luôn ngược nhau, đó là quá trình áp dụng từ “thô đến tinh”, từ “phổ biến đến đặc thù”. Theo trình tự của quá trình đầu tư xây dựng thì các tư liệu thô được xây dựng và áp dụng ở giai đoạn trước.

TS. Trần Hồng Mai - Viện Kinh tế XD